W zeszłym roku nagrodę Finlandia w kategorii literatura naukowa i popularnonaukowa zdobył Osmo Tapio Räihälä za książkę „Miksi nykymusiikki on niin vaikeaa” („Dlaczego współczesna muzyka jest tak trudna”). W tym roku o to cenne wyróżnienie walczyć będą dwie książki historyczne, dwie dotyczące nauk przyrodniczych, jedna o społeczeństwie i jedna o literaturze. Laureata wybierze Hanna Nohynek, lekarka wakcynolożka, dyrektorka Unii Związków Zawodowych Pracowników Medycznych i Opieki Społecznej. Nominowanych do nagrody prezentujemy poniżej. O tym, kto został zwycięzcą, poinformujemy Was 30 listopada, zaraz po ogłoszeniu decyzji.
Anu Kantola i zespół badawczy (Sanna Aaltonen, Lotta Haikkola, Lotta Junnilainen, Eeva Luhtakallio, Pauliina Patana, Joonas Timonen, Pekka Tuominen)
„Kahdeksan kuplan Suomi. Yhteiskunnan muutosten syvät tarinat” („Finlandia ośmiu baniek. Głębokie historie o zmianach społecznych”)
Wydawnictwo Gaudeamus
Anu Kantola jest profesorką komunikacji społecznej na Uniwersytecie Helsińskim, natomiast członkowie jej zespołu to badacze skupiający się wokół nauk społecznych i politycznych. W swojej książce autorzy przedstawiają doświadczenia różnych grup społecznych, czyli tytułowych baniek, w obliczu nowego ładu gospodarczego początków XXI wieku. Mowa jest między innymi o pracownikach przemysłu papierniczego, przedsiębiorcach z imigranckimi korzeniami, elitach finansowych oraz mieszkańcach wsi.
Maria Katajavuori
„Valas lasimaljassa. Miten vangitsemme itsemme ympäristötuhon ansaan” („Wieloryb w szklanym akwarium. Jak wpędzamy siebie w pułapkę zniszczonego środowiska”)
Wydawnictwo Atena
Doktorka ekologii i aktywistka Maria Katajavuori próbuje w swojej książce odpowiedzieć na pytanie, dlaczego kryzys ekologiczny się pogłębia, chociaż wiemy o nim coraz więcej. Autorka zastanawia się, w jaki sposób kultura i społeczeństwo skłaniają ludzi do konsumpcjonizmu, a także pokazuje rozwiązania, które pomagają zmienić nawyki na bardziej przyjazne środowisku. Jej zdaniem społeczeństwo jest jak akwarium dla wieloryba: trzeba je przebudować tak, by móc zaznać więcej przestrzeni i wolności.
Annika Luther
„Rågen. En spretig historia” („Żyto. Historia dająca dobry plon”)
Wydawnictwo Schildts & Söderströms
Żyto to podstawa wielu tradycyjnych fińskich produktów spożywczych, na przykład pierogów karelskich, ciemnego chleba albo wielkanocnego deseru mämmi. Jak to się stało, że chwast z Azji Środkowej zrobił w Finlandii tak wielką karierę?
Annika Luther jest biolożką i nauczycielką w liceum. W swojej popularnonaukowej książce pisze o życie, zarówno przez pryzmat własnej dyscypliny naukowej, jak również z punktu widzenia ekonomii czy historii kultury.
Hannu Salmi
„Tunteiden palo. Turku liekeissä 1827” („Pożar uczuć. Turku w płomieniach 1827”)
Wydawnictwo Otava
Hannu Salmi jest profesorem historii kultury na Uniwersytecie w Turku. Opisywane przez niego wydarzenie było największym pożarem miasta w historii krajów nordyckich. Badacza interesują przede wszystkim uczucia i doświadczenia świadków tej tragedii. Ponadto Salmi próbuje odpowiedzieć na pytanie, jaką rolę pamięć o pożarze odgrywa w tożsamości dzisiejszych mieszkańców Turku.
Timo R. Stewart
„Luvatun maan lumo. Israelin kristityt ystävät Suomessa” („Czar Ziemi Obiecanej. Chrześcijańscy przyjaciele Izraela w Finlandii”)
Wydawnictwo Gaudeamus
Historyk Timo R. Stewart był nominowany do nagrody Finlandia już w 2020 roku za książkę „Valter Juvelius ja kadonneen arkin metsästys” („Valter Juvelius i poszukiwanie zaginionej arki”). Tym razem szansę na nagrodę ma monografia, w której badacz próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego Izraelczycy i idea syjonizmu cieszyły się w Finlandii sympatią. Stewart zauważa między innymi, że Finowie porównywali swoje doświadczenia w obronie ojczyzny i pracy na jej rzecz z tymi znanymi Izraelczykom.
Ville-Juhani Sutinen
„Vaivan arvoista. Esseitä poikkeuskirjallisuudesta” („Warte zachodu. Eseje o wyjątkowej literaturze”)
Wydawnictwo Avain
Pisarz i tłumacz Ville-Juhani Sutinen był już nominowany do nagrody Finlandia w 2019 roku za napisaną razem z Villem Roponenem książkę “Luiden tie. Gulagin jäljillä” (“Po kościach. Śladami Gułagu”). W tym roku zaś szansę na nagrodę ma zbiór esejów, w których Sutinen wraca do swoich czytelniczych doświadczeń z okresu pandemii, gdy sięgał po wyjątkowo długie teksty – takie liczące po tysiąc lub nawet dwa tysiące stron. Teraz próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego ludzie czytają takie książki i czy one mogą być lekarstwem na trudne czasy.
Autorka tekstu: Marta Laskowska
Kolektyw Tłumaczy Literatury Fińskiej KIRJA
KIRJA 